Сура 40: эль-МУ'МИН

Айны заманда Гъаафир адыны да ташыгъан бу суре, 85 аеттир. 56 ве 57-нджи аетлери Мединеде энген. Адыны Фыравун аилесинден инангъан бир адамнынъ васыфлары сайылып кечкен 28-45-нджи атлерден алгъан.

Бисмиляаhирраhмаанирраhиим (Рахман ве рахим олгъан Аллаhнынъ адынен).
1 Хаа. Миим.

(Бу арифлернинъ тефсири ичюн Бакъара суресининъ 1-нджи аетине бакъынъ).

2-3 Бу китап мутлакъ гъалип, хакъкъы иле билиджи, гунахны багъышлайыджы, тёвбени къабул этиджи, азабы четин, лютф саиби Аллаh тарафындан эндирильгендир. Ондан башкъа ич бир илях ёкътыр. Дёнюш анджакъ Онъадыр.
4 Инкяр эткенлер истисна, ич кимсе Аллаhнынъ аетлери акъкъында тартышмаз. Оларнынъ шеэрлерде (раатлыкънен) кезип долашувы сени алдатмасын.

(Инкярджыларнынъ долашувлары, тиджарет ве кярлы къазанчлар ичюн къоркъусыз ве телюкесиз сеяат этювлери, дюньяда къазангъан усьтюнлик ве бунъа нисбетен Дженаб-ы Хакънынъ оларгъа мухлет берюви шеклинде тефсир этильген).

5 Олардан эвель Нуh къавмы ве булардан сонъки топлулыкълар да (пейгъамберлерине) мани олмагъа, эр уммет озь пейгъамберини якъаламагъа азм эткен эди. Батылны хакънынъ ерине къоймакъ ичюн курешкен эдилер. Бунынъ узерине мен оларны къапкъачлап якъаладым. Иште, джезаландырувымнынъ насыл олгъаныны корь!

(Аетте, Мекке кяфирлеринден эвель кельген Аад, Семууд ве Луут къавмлары киби, бир такъым миллетлернинъ инкярларына, пейгъамберлерини якъалап ольдирюв арекетлерине, бунъа джевабен де, Дженаб-ы Хакънынъ инкярджыларны эляк этювининъ, белли орьнеклерине ишарет этильмекте. Чюнки, инкярджыларнынъ харап юртлары ве фаджиалы акъибетлери буны косьтермекте).

6 Инкяр эткенлернинъ джеэннем эхли олгъанларына даир Раббинънинъ сёзю бойледже керчеклешти.
7 Аршны аркъалагъан ве бир де онынъ этрафында булунгъанлар (мелеклер), Рабблерини хамд иле тесбих этерлер, Онъа иман этерлер. Му'минлернинъ де багъышланувыны истерлер: Эй, Раббимиз! Сенинъ рахмет ве ильминъ эр шейни къушаткъан. О алда, тёвбе эткен ве сенинъ ёлунъда юргенлерни багъышла, оларны джеэннем азабындан къорчала! (дерлер).

(Аршны ташыгъанлар, «Хамеле-и арш» денильген мелеклердир. Риваетке коре, дёрт данедирлер. Анджакъ Хакъкъаа суресинде (69/17) къыяметте буларнынъ сайыси секиз оладжагъы бильдирильген. Аршны къорчалав ве тедбирине мемур олгъанлары ичюн, бу исим оларгъа миджазий берильген. Аршнынъ этрафындаки мелеклер, аршны таваф эткен мелеклердир. Девамлы бойле дерлер:)

8 Раббимиз! Оларны да, оларнынъ аталарындан, зевджелеринден, несиллеринден эйи олгъанларны да, оларгъа ваде эткен Адн дженнетлеринъе къой. Шубесиз, азиз ве хаким сенсинъ!
9 Бир де оларны, эр тюрлю феналыкълардан къорчала. О куню сен кимни феналыкълардан къорчаласанъ, муакъкъакъ ки, оны рахметинъе наиль эткен олурсынъ. Бу энъ буюк къуртулыштыр.
10 Инкяр эткенлерге бойле сесленилир: Аллаhнынъ гъадабы, сизинъ кендинъизге олгъан феналыгъынъыздан, эльбетте даа буюктир. Зира, сиз имангъа давет этильмектесинъиз, факъат инкяр этмектесинъиз.
11 Олар: Раббимиз, бизни эки дефа ольдюрдинъ, эки дефа тирильттинъ. Биз де гунахларымызны итираф эттик. Бир даа (бу атештен) чыкъмагъа ёл бармы? дерлер.

(Биринджи олюм, дюнья аятынынъ сонъунда, экинджи олюм исе, къабирде, ильк соргъулама япылгъандан сонъ юз береджек. Бунъа коре, биринджи тирилюв къабирде соргъулав ичюн, экинджи тирилюв исе, къыяметтен сонъки эбедий аят ичюндир. Инкярджыларнынъ атештен чыкъмакъ ичюн сорагъан ёллары исе, эрте я да кеч джеэннемден чыкъыш, Аллаhкъа итаат этиш я да текрар дюньягъа къайтыш чарелерини къыдырувлары шеклинде ёрумлангъан).

12 (Оларгъа денилир ки:) Иште, бунынъ себеби шудыр: Тек Аллаhкъа ибадетке чагъырылгъан вакъытта инкяр этерсинъиз. Онъа ортакъ къошулгъанынен (буны), тасдикъ этерсинъиз. Атыкъ укюм юджелернинъ юджеси Аллаhнынъдыр.
13 Сизге аетлерни косьтерген, сиз ичюн коктен рызыкъ эндирген Одыр. Аллаhкъа ёнельгенден башкъасы ибрет алмаз.

(Косьтерильген «аетлер» иляхий къудретке делялет этиджи нефис эсерлер ве кемалат ёлларыны косьтерген шейлернен; эндирильген «рызыкъ» да, рызыкънынъ себеби олгъан ягъмур, кунеш ве ава иле изаат этильген).

14 Айды, кяфирлернинъ ошуна кетмеси де, Аллаhкъа, Аллаh ичюн диндар ве ихляслы оларакъ, дуа этинъ!
15 Дереджелерни юксельткен, Аршнынъ саиби Аллаh, къавушмакъ кунюнен къоркъузмакъ ичюн, къулларындан истегенине ирадесинен алякъадар вахий эндирир.

(«Дереджелерни юкстельткен» табири – коклерни бир-бири усьтюне къурып юксельткен, дюньяда къулларына юдже мертебелер берген, дженнеттеки ерлерини юджельткен, мелеклернинъ Аршкъа я да коклерге юкселювлерини темин эткен, му'минлернинъ савап дереджелерини юксельткен шеклинде изаатлангъандыр. Аетте кечкен «рух»нынъ манасы Аллаhнынъ, къулларындан истегенине ихсан эткен иляхий вахийдир. «Къавушмакъ куню» – къыямет кунюдир, чюнки, о куньде коклерде ве ердекилер, эвелькилер ве сонъкилер, абиднен мабуд, залымнен мазлум, эп о ерде корюшеджеклер).

16 О куню олар (къабирлеринден) мейдангъа чыкъарлар. Оларнынъ ич бир шейи Аллаhкъа гизли къалмаз. Бугунь укюмранлыкъ кимнинъдир? Къаххар олгъан тек Аллаhнынъдыр.

(Сорагъан да, джевабыны берген де, Аллаhтыр).

17 Бугунь эр кеске къазангъанынынъ къаршылыгъы берилир. Бугунь акъсызлыкъ ёкътыр. Шубесиз, Аллаh эсапны чар-чабук корюджидир.
18 Якъынлашкъан кунь хусусында оларны тенбиеле! Чюнки, о, онда дешет ичинде юткъунгъанда, юреклери агъызларына кельгендир. Залымларнынъ не досту, не де сёзю динъленеджек шефаатчысы бардыр.
19 Аллаh, козьлернинъ хаин бакъышыны ве къальплернинъ гизлегенини билир.
20 Аллаh, адалетнен укюм этер. Оны быракъып, табынгъанлары исе, ич бир шейге укюм эталмазлар. Шубесиз, Аллаh хакъкъы иле эшитиджи ве корюджидир.
21 Олар, ер юзюнде кезип долашмадылармы ки, озьлеринден эвелькилернинъ акъибетлери насыл олгъаныны корьсинлер! Олар, къувет ве ер юзюндеки эсерлери нокътаи назарындан, булардан даа да усьтюн эдилер. Бойле экен, Аллаh оларны гунахлары себебинден якъалады. Оларны Аллаhнынъ гъадабындан къорчалагъан да олмады.
22 Бунынъ себеби, пейгъамберлери оларгъа ап-ачыкъ муджизелер кетиргенлери алда, инкяр этвюлери эди. Аллаh да, оларны тутып, якъалай къойды. Догърусы, О, куветлидир; азабы да пек четиндир.
23-24 Ант олсун ки, биз Мусаны муджизелеримиз ве ап-ачыкъ весикъанен, Фыравун, Хаамаан ве Къарунгъа ёлладыкъ. Олар: Бу, чокъ яланджы бир сихирбаздыр! дедилер.
25 Иште о (Муса), тарафымыздан оларгъа хакъны кетиргенинен: Онынънен берабер иман эткенлернинъ огъулларыны ольдюринъ, къадынларны сагъ къалдырынъ! дедилер. Амма, кяфирлернинъ тузагъы, эльбетте бошуна кетер.

(Бу учь адамдан Фыравун ве Хаамаан, Къыптийлернинъ илери кельгенлеринден Къарун да Исраил огъулларындандыр. Даа сонъки аетлерден де, анълышыладжагъы киби, онынънен берабер иман эткенлернинъ огъулларыны ольдюринъ, къадынларыны сагъ къалдырынъ, деген Фыравундыр. Онъа бу фикирни бергеннинъ де Хаамаан олгъаны ривает этиле).

26 Фыравун: Быракъынъ мени, деди. Мусаны ольдюрейим; (къуртара билир исе) Раббине ялварсын! Чюнки, мен онынъ дининъизни денъиштиреджегинден, яхут ер юзюнде фесат чыкъараджагъындан къоркъам.

(Фыравуннынъ, быракъынъ мени, Мусаны ольдюрейим, дие къонушывы, оны ольдюрип оламайджагъыны косьтермекте. Чюнки, Фыравунгъа Муса ичюн бу сенинъ къоркъаджакъ бир кимсенъ дегиль. Эгер оны ольдюрир исенъ, халкънынъ къальбине бир шубе сокъкъан олурсынъ. Эр кес сенинъ ачыкъ делильнен тартышмакътан аджиз олгъанынъа укюм этер, деген эдилер. Бунынънен берабер, Фыравуннынъ зикр этильген ифадеси, онынъ Муса (а.с.)дан не къадар къоркъкъаныны да косьтермекте).

27 Муса да: Мен, эсап кунюне инанмагъан эр кибрлиден, меним де Раббим, сизинъ де Раббинъизге сыгъындым, деди.
28 Фыравун аилесинден олуп, иманыны гизлеген бир му'мин адам бойле деди: Сиз бир адамны «Раббим Аллаhтыр», демекте дие, ольдюреджексинъизми? Албуки, о, сизге Раббинъизден ап-ачыкъ муджизелер кетирген. Эгер о яланджы исе, яланы озюнедир. Эгер догъру сёйлей исе, сизни техдит эткен (азапнынъ), бир къысмы олсун, келип сизге чатар. Шубесиз, Аллаh, адден ашкъан, яланджы кимсени догъру ёлгъа ириштирмез.

(Фыравуннынъ аилесинден иманыны гизлеген бу адамнынъ, Фыравуннынъ эмджезадеси олгъаны сёйленген, ады акъкъында да чешит фикрлер бар. Фыравун аилесинден инангъан бу адам сёзлерине бойле девам этти:)

29 Эй, къавмым! Бугунь ер юзюне аким кимселер оларакъ, укюмранлыкъ сизинъдир. Амма, Аллаhнынъ азабы бизге келип чатар исе, ким бизге ярдым этер? Фыравун: Мен сизге озь фикримни сёйлемктем ве кене сизге анджакъ догъру ёлны косьтермектем, деди.
30-31 Иман эткен деди ки: «Эй, къавмым! Догърусы, мен сиз ичюн, Нуh къавмынынъ, Аад, Семууд ве олардан сонъ кельгенлернинъ вазиети киби, (пейгъамберлерни яланлагъан) топлулыкъларнынъ башларына кельген бир акъибеттен къоркъмакътам. Аллаh къулларына бир зулум тилейджек дегильдир».
32-33 «Эй, къавмым! Акъикъатен сиз ичюн о багъырышув-чагъырышув кунюнден, артынъызгъа дён»п къачаджакъ кунюнъизден къоркъмакътам. Сизни Аллаhтан (Онынъ азабындан) къуртараджакъ кимсе ёкътыр. Аллаh кимни саптырса, артыкъ оны догъру ёлгъа къавуштыраджакъ да ёкътыр».
34 Ант олсун ки, (Мусадан) эвель Юсуф да сизге ачыкъ делиллер кетирген ве онынъ сизге кетирген шейлери акъкъында шубе этип тургъан эдинъиз. Ниает, о вефат эткенинен: «Аллаh ондан сонъ пейгъамбер ёлламаз», дединъиз. Иште, Аллаh о адден ашкъан шубеджилерни бойле саптырыр.

(Базы тефсирджилер «Бу ердеки Юсуф – Аз. Юсуфнынъ торуны Юсуф б. Эфраимдир», деген олсалар да, Юсуф б. Якъубдыр деген ривает даа къувветли корюнмекте).

35 Озьлерине кельген ич бир делиль олмагъаны алда, Аллаhнынъ аетлери акъкъында тартышкъанлар, истер Аллаh янында, истер иман эткенлер янында, буюк бир нефрет иле къаршыланыр. Аллаh буюклик таслагъан эр зорбаджынынъ къальбини, иште бойле муурьлер.
36-37 Фыравун: Эй, Хаамаан, манъа юксек бир къулле яп; бельки ёлларгъа, коклернинъ ёлларына ириширим де, Мусанынъ Танърысыны корерим! Догърусы, мен оны яланджы санмакътам, деди. Бойледже, Фыравунгъа япкъан фена иши гузель косьтерильди ве ёлдан саптырылды. Фыравуннынъ тузагъы тамамен бошуна чыкъты.
38 О иман эткен кимсе: Эй, къавмым! деди, сиз манъа уйынъыз, сизни догъру ёлгъа алып бараджагъым.
39 Эй, къавмым! Шубесиз, бу дюнья аяты, кечиджи бир эгленджедир. Амма, ахирет, акъикъатен къалынаджакъ юрттыр.
40 Ким бир феналыкъ япар исе, онынъ къадар джеза корер. Ким де, къадын я да эркек, му'мин оларакъ, файдалы бир иш япар исе, иште олар дженнетке киреджеклер, о ерде оларгъа эсапсыз рызыкъ бериледжек.
41 Эй, къавмым! Недир бу ал? Мен сизни къуртулышкъа чагъырмакътам, сиз мени атешке чагъырмакътасынъыз.
42 Сиз мени Аллаhны инкяр этювге ве ич танымагъан неснелеримни Онъа ортакъ къошувгъа чагъырмакътасынъыз. Мен исе, сизни азиз ве чокъ багъышлайыджы Аллаhкъа давет этмектем.
43 Акъикъат шу ки, сиз мени давет эткен шейинъизнинъ дюньяда да, ахиретте де, даветке дегер бир тарафы ёкътыр. Дёнюшимиз Аллаhкъадыр, адден ашкъанлар да атеш эхлининъ озюдирлер.
44 Сизге сёйлегенлеримни якъында хатырлайджакъсынъыз. Мен ишимни Аллаhкъа авале этем. Шубесиз, Аллаh къулларыны чокъ яхшы корюджидир.
45 Ниает, Аллаh олар къургъан тузакъларынынъ феналыкъларындан бу затны къорчалады, Фыравуннынъ къавмыны исе, яман азап сара къойды.
46 Олар саба-акъшам о атешке сокъулырлар. Къыяметнинъ къопаджакъ куню де: Фыравун аилесини азапнынъ энъ четинине сокъунъ (дениледжек)!

(Къабир азабынынъ керчек олгъанына бу аетнен де ишарет этильген).

47 (Кяфирлер) атешнинъ ичинде бир-бирилеринен чекишкенлеринде, зайыфлар о буюклик таслагъанларгъа: Биз сизге уйгъан эдик. Шимди атешнинъ биразыны бизден ала билирсинъизми? дерлер.
48 О буюклик таслагъанлар исе: Догърусы, эпимиз бунынъ ичиндемиз. Шубе ёкъ ки, Аллаh къуллары арасында береджек укмини берди, дерлер.

(Аллаhнынъ береджек укми, му'минлерни дженнетке, кяфирлерни де джеэннемге сокъувынен багълы укюмдир).

49 Атеште олгъанлар джеэннем бекчилерине: Раббинъизге дуа этинъ, бизден бир кунь олса да, азапны енгиллетсин ! дейджеклер.
50 (Бекчилер:) Сизге пейгъамберлеринъиз ачыкъ-ачыкъ делиллер кетирмедилерми? дерлер. Олар да: Кетирдилер, джевабыны берирлер. (Бекчилер исе:) О алда озюнъиз ялварынъ, дерлер. Албуки, кяфирлернинъ ялварувлары бошунадыр.

(Бекчилер, «озюнъиз ялварынъ» дер экен, кяфирлерге шефаат этмейджеклерини ифаде этмектелер).

51 Шубесиз, пейгъамберлеримизге ве иман эткенлерге, эм дюнья аятында, эм шаатларнынъ шаатлыкъ этеджек куньлеринде ярдым этермиз.

(Шаатлар – мелеклердир. Чюнки, мелеклер, пейгъамберлернинъ ахкямны теблигъ эткенлерине, кяфирлернинъ исе, буларны яланлагъанларына шаатлыкъ этеджеклер. Айрыджа, инсанларгъа шаатлыкъ этеджек мелеклер, пейгъамберлер ве му'минлер, шаатлардан сайылгъанлар).

52 О куню залымларгъа, узюр тилевлери ич бир файда бермез. Артыкъ лянет де оларнынъдыр, яман юрт да оларнынъдыр!
53-54 Ант олсун ки, биз Мусагъа хидаетни бердик ве Исраил огъулларына акъыл саиплери ичюн бир огют ве догърулыкъ ребери олгъан китапны мирас къалдырдыкъ.
55 (Ресулым!) Шимди сен сабыр эт. Чюнки, Аллаhнынъ вадеси керчектир. Гунахынънынъ багъышланувыны исте. Акъшам-саба Раббинъни хамд иле тесбих эт.

(Аллаhнынъ вадеси достларыны музаффер этмеси киби ёрумлангъан. Фыравуннынъ къаршысында Мусанынъ вазиети бунынъ делилидир. Аз. Пейгъамбернинъ саба-акъшам хамд ве тесбихи, айны вакъытта, умметке быракъылган бир суннеттир.
Ривает этильгенине коре, бир такъым еудийлер Ресулуллах (с.а.)къа келип, «ахыр заманда» Деджджал бизим арамыздан келеджек ве оладжакълар, иште о вакъыт оладжакъ!» дедилер. Бунынъ узерине ашагъыдаки ает назиль олды).

56 Озьлерине кельген кесен-кес бир делиль олмайып, Аллаhнынъ аетлери акъкъында мунакъаша эткенлер бар я, ич шубе ёкъ ки, оларнынъ къальплеринде, асла етишалмайджакъ бир буюклик авесликлеринден башкъа бир шей ёкътыр. Сен Аллаhкъа сыгъын. Шубесиз, О, эшитиджи ве корюджидир.
57 Эльбетте, коклернинъ ве ернинъ яратылувы, инсанларнынъ яратылувындан даа буюк бир шейдир. Факъат инсанларнынъ чокъу бильмезлер.
58 Корьнен корьген, инанып яхшы амеллерде булунгъаннен феналыкъ япкъан бир олмаз. Не къадар аз тюшюнмектесинъиз.
59 Къыямет куню мытлакъа келеджек, бунда ич шубе ёкъ. Факъат инсанларнынъ чокъу бунъа инанмазлар.

(Дюнья инсанлар ичюн бир имтиан ери олгъанына, инсанлар да бир такъым вазифелернен месулиетли къылынгъанына коре, бунынъ муакемеси ве эсабы ичюн экинджи бир аят кереклиги корюльмекте. Бунынъ усьтюне шу кяинатнынъ бир башлангъычы олгъаны киби, эльбетте бир де сонъу бардыр. Олюм керчеги къаршысында дюньянынъ инсанларгъа аит асыл къараргях олмагъаны да белли. Яратылыш ве олюм эр ан текрарланаракъ, керчеклешкени киби, къыямет ве ахирет де, мытлакъа, керчеклешеджек. Къыямет бу аятнынъ сонъуна етюви, ахирет де, экинджи аятнынъ исмидир).

60 Раббинъиз бойле буюрды: Манъа дуа этинъ, къабул этейим. Чюнки, манъа ибадетни быракъып, буюклик таслагъанлар ашшаланаракъ, джеэеннемге киреджеклер.
61 Ичинде раатланырсынъыз дие, геджени, корювинъиз ичюн де, куньдюзни яраткъан Аллаhтыр. Шубесиз, Аллаh инсанларгъа лютфкярдыр. Факъат инсанларнынъ чокъу шукюр этмезлер.
62 Иште, О, эр шейнинъ яратыджысы олгъан Раббинъиз Аллаhтыр. Ондан башкъа танъры ёкътыр. О алда, насыл ола да, дёндюрильмектесинъиз!
63 Аллаhнынъ аетлерини инатлыкънен инкяр эткенлер, иште (хакътан) бойле дёндюрилир.
64 Ерни сиз ичюн ерлешюв мейданы, кокни де, бир бина эткен, сизге шекиль берип де, шеклинъизни гузель япкъан ве сизни темиз эрзакъларнен рызыкъландыргъан Аллаhтыр. Иште, Аллаh, сизинъ Раббинъиздир. Алемлернинъ Рабби Аллаh юджелерден юджедир.
65 О, даима тиридир; Ондан башкъа ич бир танъры ёкътыр. О алда, динде ихляслы ве самимий кишилер оларакъ, Онъа дуа этинъ. Эр тюрлю макътав алемлернинъ Рабби Аллаhкъа махсустыр.
66 (Ресулым!) Де ки: Манъа Раббимден ап-ачыкъ делиллер кельгенинен, сизинъ, Аллаhны быракъып, о табынгъанларынъызгъа къуллыкъ этювим, манъа ясакъланды ве манъа алемлернинъ Раббине теслим олувым эмир этильди.
67 Сизни топракътан, сонъра нутфеден, сонъ алакъадан (ашлангъан йымыртадан) яраткъан, сонъра сабий оларакъ чыкъаргъан, сонъра сизни кучлю-къуветли бир чагъгъа иришювинъиз, сонъра да къартаювынъыз -ки аранъыздан даа эвель вефат эткенлер де бар- ве белли бир вакъыткъа етишювинъиз ичюн сизни яшаткъан Одыр. Умют этилир ки, тюшюнирсинъиз.

(Аетте ильк инсан Адем (а.с.)нынъ топракътан яратылгъанына ишарет этильгенден сонъ, инсанны ана рахиминден къартайгъанына къадар, чешит девирлери тасвир этильмекте).

68 О, эм тирильтиджи, эм де ольдюриджидир. О, эр анги бир ишнинъ олувыны истеген вакъытта ялынъыз «Ол!», дер, о да ола къояр.
69 Аллаhнынъ аетлери акъкъында тартышкъанларгъа бакъмадынъмы, насыл дёндюрильмектелер (оны тасдикъ этювге янашмайлар)!
70 Олар китапны ве пейгъамберлеримизге ёллагъанларымызны яланлагъанлардыр. Олар якъында (акъикъатны) анълайджакълар!
71-72 Боюнларында демир алкъалар ве зынджырлар олгъан алда, сыджакъ сувгъа сюйрекленеджеклер, сонъра да, атеште якъыладжаклар.
73-74 Сонъ оларгъа: Аллаhны быракъып да, къошкъан ортакъларынъыз не ерде? дениледжек. Олар да: Бизден узакълаштылар, затен биз эвеллери ич бир шейге табынмай эдик, дейджеклер. Иште, Аллаh кяфирлерни бойле шашмалатыр.

(Мушриклерден соралгъанда, табынгъан путларыны инкяр эткенлери анълашылмакъта. Анджакъ, Дженаб-ы Хакъ табынгъанларыны къаршыларына кетиргенинен, шашып къаладжкълар).

75 Бу, сизинъ ер юзюнде акъсыз оларакъ къопаювынъыздан ве адден ашыр севинип кибрленювинъиз себебиндендир.
76 Ичинде эбедий къалмакъ узьре джеэннемнинъ къапуларындан киринъ! Кибрленгенлернинъ къайтып бараджакъ ерлери не чиркиндир.
77 Шунынъ ичюн (Ресулым), сен сабыр эт! Шубесиз, Аллаhнынъ вадеси керчектир. Оларгъа сёз берген азабымызнынъ бир къысмыны я санъа косьтерирмиз, яхут сени даа эвель вефат эттирирмиз. Насыл олса да, олар бизге дёнеджеклер.
78 Ант олсун, сенден эвель де пейгъамберлер ёлладыкъ. Олардан санъа къыссаларыны анълаткъан кимселеримиз де бар, вазиетлерини санъа бильдирмеген кимселеримиз де бар. Ич бир пейгъамбер Аллаhнныъ изни олмайып, эр анги бир аетни озьлюгинден кетиралмаз. Аллаhнынъ эмири кельгенинен де, хакъ тедбикъ этилир ве о заман батылны сечкенлер зиянгъа огърайджакълар.

(Ёлланылгъан пейгъамберлернинъ сайысыны Аллаhтан башкъасынынъ билалмайджагъы муакъкъакъ олмакънен берабер, тефсирлерде юдже Аллаhнынъ 124000 пейгъамбер ёллагъаны ривает этиле.
Къур'ан-ы Керимде булардан садедже 25-ининъ исимлери зикр олунаь, аятлары ве Аллаhнынъ эмирлерини теблигъ хусусында алып баргъан курешлеринден баас этиле.
Ает-и Керимеде айрыджа, пейгъамберлернинъ озь-озьлеринден ортагъа чыкъмагъанлары, кетирген муджизелери де Аллаhнынъ эмири ве изнинен олгъаны ифаде этильмекте).

79 Аллаh, кимисине минерсинъиз, кимисини де ашарсынъыз дие, сиз ичюн айванларны яратыджыдыр.
80 Оларда сиз ичюн даа нидже файдалар бар. Гонъюллеринъиздеки бир арзугъа, оларгъа минерек ириширсинъиз. Оларнынъ ве гемилернинъ усьтюнде кезинирсинъиз.
81 Аллаh сизге аетлерини косьтермекте. Шимди, Аллаhнынъ аетлеринден ангисини инкяр этерсинъиз?
82 Олар ер юзюнде кезип долашмадылармы ки, озьлеринден эвелькилернинъ сонъу насыл олгъан, корьсинлер! Эвелькилер булардан да чокъ эди, къувет тарафындан ве ер юзюндеки эсерлери нокътаи назарындан да, даа сагълам эдилер. Факъат къазангъан шейлери оларгъа асла файда бермегендир.
83 Пейгъамберлери оларгъа ап-ачыкъ бильгилер кетиргенинен, олар озьлеринде олгъан (бешерий) бильгиге ишандылар (оны алайгъа алдылар). Алайгъа алгъан шейлери озьлерини богъа къойды.
84 Артыкъ о четин азабымызны корьген вакъытларында: Аллаhкъа инандыкъ ве онъа ортакъ къошкъан шейлеримизни инкяр эттик, дерлер.
85 Факъат азабымызны корьген вакъытларында, иманлары озьлерине бир файда бермейджек. Аллаhнынъ къуллары акъкъында девам этип кельген суннети (къануны) будыр. Иште, о заман кяфирлр зиянгъа огърайджакълар.