Сура 50: КЪАФ

Меккеде энген, 45 аеттир. «Къаф» арифинен башлангъаны ичюн, бу адны алгъан.

Бисмиляаhирраhмаанирраhиим (Рахман ве рахим олгъан Аллаhнынъ адынен).
1 Къаф. Шерефли Къур'анга ант олсун.
2 Араларындан бир тенбиеджининъ кельгенине шаштылар да, кяфирлер бойле дедилер: «Бу шашыладжакъ бир шей».

(Аетнинъ бильдирген ве инкяр эткенлернинъ шашыладжакъ шей сайгъан хусуслары тирилюв ве джеэннем азабындан хабер берилювидир).

3 «Биз ольген ве топракъ олгъан вакътымызда (тириледжекмиз)ми? Бу, акъылгъа узакъ бир дёнюштир».
4 Биз, топракънынъ олардан нелерни эксильткенини кесен-кес бильмектемиз. Янымызда о бильгилерни къорчалагъан бир китап бар.

(Акъикъатен, аетте бильдирильгени киби, топракънынъ джесетлерни эксильтип битирюви, тирильмек олмайджагъы манасына кельмей. Бунынъ усьтюне, топракъ дюнья аятынынъ менбасы ве маясыдыр).

5 Догърусы, олар хакъ озьлерине кельгенинен, ялаланладылар. Шимди олар шашкъын бир алдадырлар.

(Къур'ан я да Пейгъамбер кельгенинен, мушриклер булар акъкъында терс фикрлер бильдиререк, «тылсым, тылсымджы, шиир, шаир, кеханет, кяхин» киби ифаделер къуллангъан эдилер. Ает яланлагъанларнынъ бу арекетлерине ишарет эте).

6 Усьтлериндеки кокке бакъмайлармы ки, оны насыл бина эткен ве насыл донаткъанмыз! Онда ич бир чатлакъ да ёкъ.
7 Ер юзюни де тёшедик ве онъа къавий дагълар къойдыкъ. О ерде гонъюл ачкъан эр чешит (осюмликлер) етиштирдик.
8 Аллаhкъа ёнельген эр къулгъа гонъюл козюни ачмакъ ве ибрет бермек ичюн (бутюн буларны яптыкъ).
9 Коктен берекетли бир сув эндирдик, онынънен багъчалар ве оруладжакъ (чалынаджакъ) данелер осьтюрдик.
10-11 Къулларгъа рызыкъ олувы ичюн, бир-бирине киришкен, топ-топ гъонджелери олгъан узун бойлу хурма тереклери етиштирдик. Ве о сувнен олю топракъкъа джан бердик. Иште, аяткъа янъыдан чыкъыш да бойледир.

(Сувнен ольген топракъ джанлана; тереклерге тазе бир аят келе, урлукълар ерден чыкъа. Иште, инсанлар да, къабирлеринден ойле чыкъджакълар).

12 Олардан эвель Нуhнынъ къавмы, Рез халкъы ве Семууд да яланлагъан эди.
13 Аад ве Фыравуннен Луутнынъ къардашлары да (яланладылар).
14 Эйке халкъы ве Тубба' къавмы да. Бутюн булар пейгъамберлерини яланладылар да, техдидим керчеклешти!

(Аетлерде кечкен Семууд Аз. Салихнинъ, Аад Аз. hууднынъ, Эйке Аз. Шуайбнынъ къавмлары эдилер. Бу ерде эвельки инкярджы миллетлерге кельген азап хатырлатыларакъ, Къурейшнинъ вазиетинден кедерленген Аз. Пейгъамбер теселли этиле).

15 Ильки яратувда аджизлик косьтердикми? Ёкъ, олар янъы бир яратув хусусында шубе ичинделер.

(Аллаh ильки яратышта аджизлик косьтермегенине коре, янъыдан яратмакътан да асла аджиз дегильдир).

16 Ант олсун, инсанны биз яраттыкъ ве нефсининъ онъа фысылдагъанларыны билирмиз ве биз онъа шах дамарындан даа якъындырмыз.
17 Эки мелек (инсаннынъ) сагъында ве солунда отураракъ, япкъанларыны язмакътадырлар.
18 Инсан ич бир сёз сёйлемез ки, янында козетиджи язмагъа азыр бир мелек олмасын.
19 Олюм саргъошлыгъы акъикъатен келир де: Иште, (эй, инсан) бу, сенинъ эвельден берли къачкъан шейинъдир, денилир.
20 Суургъа уфленилир; иште, бу кельмеси ваде этильген куньдир.
21 Эр кес, янында бир сюрюджи ве бир де шаатнен берабер келир.

(Аетте кечкен «сюрюджи» ве «шаатлар»нынъ эки мелек олгъаны, бирининъ махшерге етеклев, дигерининъ де, амеллерге шаатлыкъ этюв вазифелерини ерине кетиргенлери сёйленген; айрыджа «шаат» муафазаджы мелеклеринден сайылгъан. Бир ёрумгъа коре де, «сюрюджи» феналыкъны язгъан мелек, «шаат» да яхшылыкъны язгъан мелектир).

22 Ант олсун, сен бундан гъафлетте эдинъ, дер’ал биз сенинъ перденъни алдыкъ. Бугунь артыкъ козюнъ кескиндир, (денилир).
23-26 Янындаки аркъадашы: «Иште, янымдаки азыр, дер. (Эки мелекке шу эмир берилир:) Айды, экинъиз эр инатчы кяфирни, хайыргъа бутюн кучюнен мани олгъанны, ёлдан азгъан шубеджини джеэннемге атынъ; Аллаhнен берабер башкъа илях эдингенни, шиддетли азапкъа бирликте атынъ!
27 Мушрикнинъ аркъадашы (шейтан) дер ки: Раббимиз! Мен оны ёлдан аздырмадым. Факъат озю терен бир сапыкълыкъ ичинде эди.
28 О эснада (Аллаh) буюрыр: Узурымда чеккелешменъ. Мен сизге даа эвель тенбие ёллагъан эдим!
29 Меним узурымда сёз денъиштирильмез ве мен къулларгъа асла зулум этиджи дегилим.
30 О куню джеэннемге «Толдынъмы?», дермиз. О да, «Даа бармы?», дер.
31 Дженнет де такъва саиплерине якълаштырылыр; (олардан) узакъта олмайджакъ.
32-33 Иште, сизге ваде этильген дженнет! Ки о, Аллаhкъа ёнельген, эмирлерине риает эткен, корьмегени алда, Рахмандан къоркъкъан ве Аллаhкъа ёнельген бир къальп иле кельген кимселерге махсустыр.
34 О ерге селяметликнен киринъ. Иште, бу, эбедий яшамакънынъ башлагъан кунюдир.
35 О ерде олар ичюн истеген эр шейлери бардыр. Къатымызда зиядеси де бар.

(Сонъки джумледе ишарет этильген ниметтен макъсатнынъ «Аллаhны корьмек» олгъаны алимлернинъ чокълугъы тарафындан ифаде этильген. Айрыджа, бу зияделик, козьлер корьмеген, къулакълар эшитмеген, ич бир инсаннынъ хатырына кельмейджек, сонъсыз ниметлер шеклинде де ёрумлангъан).

36 Биз олардан эвель олардан даа кучьлю олгъан, дияр-дияр долашкъан нидже несиллерни эляк эткендирмиз. Къуртулыш бармы!

("Дияр-дияр долашъкан нидже несиллер», дие терджиме этильген топлулыкъларнынъ долашувларынынъ себеби, олюмден къуртулмакъ чарелерини къыдырувларыдыр).

37 Шубесиз ки, бунда акъылы олгъан, я да азыр олуп, къулакъ аскъан кимселер ичюн бир огют бар.
38 Ант олсун, биз коклерни, ерни ве экиси арасында олгъанларны алты куньде яраттыкъ. Бизни ич бир ёргъунлыкъ басмады.

(Бу аетнен еудийлернинъ «Аллаh джума эртеси куню раатлыкъкъа чекильди. Аршнынъ усьтюне багъдаш къурып отурды», шеклиндеки сёзлери ред этильген. Базы тефсирджилерге коре, «Алты кунь»нинъ манасы алты девирдир).

39 (Ресулым!) Оларнынъ дегенлерине сабыр эт. Кунешнинъ догъувындан эвель де, батышындан эвель де, Раббинъни хамд иле тесбих эт.

(Аетнен саба, уйле ве экинди намазларынынъ къылынмасы козьде тутылгъан).

40 Гедженинъ бир маалинде ве седжделернинъ артындан да, Оны тесбих эт.

(Бу аетнен де, акъшам, ятсы ве техеджджут намазларынен фарз намазларынынъ артындан къылынгъан суннет ве нафль намазлар я да витир намазы козьде тутулмакъта).

41 Сесленгеннинъ якъын бир ерден сесленеджек кунюне къулакъ ас.

(Семадан суургъа уфлейджек Исрафил (а.с.)нынъ чагъырувына ишарет олунмакъта).

42 О куню инсанлар бу сесни акъикъатен эшитеджеклер. Иште бу, чыкъыш кунюдир.

(Бунъа коре, инсанлар Исрафилнинъ Суургъа экинджи уфюргенини эшитеджеклер; иште бу сес ве эшитювнен къабирлеринден тирилип чыкъаджакълар).

43 Шубесиз, биз тирильтир ве ольдюрирмиз. Дёнюш де анджакъ бизгедир.
44 О куню ер ярылыр ве олар сур'атнен чыкъарлар. Бу бизге коре къолай олгъан бир хашрдыр.
45 Биз оларнынъ дегенлерини пек яхшы билирмиз. Сен оларнынъ узеринде бир зорлайыджы дегильсинъ. Техдидимден къоркъкъанларгъа Къур'аннен огют бер.