Аз. Пейгъамбер эмджеси Эбу Талип ве къадыны Аз. Хатиджени гъайып эткенден сонъ, Таифке кеткен, о ерде чиркин давранышларгъа расткельген эди. Бу сыраларда Къурейш мушриклери де, мусульманларгъа нисбетен душманлыкъларыны яхшыджа арттыргъан эдилер. Иште, Таифтен къайткъанда назиль оларакъ, Ресул-ы Экремге теселли берген бу суре, ялынъыз инсанларнынъ дегиль, джинлернинъ де, Къур'ангъа табий олгъанларыны бильдирмекте, Ислямнынъ музаффериетини мужделемекте эди.
Бисмиляаhирраhмаанирраhиим (Рахман ве рахим олгъан Аллаhнынъ адынен). | |
1-2. | (Ресулым!) Де ки: Джинлерден бир топлулыкънынъ (мен окъгъан Къур'анны) динълеп де, бойле сёйлегенлери манъа вахий олунгъандыр: Акъикъатен, биз догъру ёлгъа къавуштыргъан алельхусус гузель бир Къур'ан динъледик де, онъа иман эттик. (Артыкъ) кимсени Раббимизге асла ортакъ къошмайджакъмыз. (Аз. Пейгъамбернинъ Таифтен къайткъанда Батн-ы Нахли денильген ерде къылдыргъан саба намазы вакътында тильге алынгъан джинлер Къур'анны эшиткен, динълеген эдилер. Тефсирлер бу сырада Аз. Пейгъамбернинъ оларны корьмегенини, вазиетнинъ сонъунда бу аетлернен онъа беян этильгенини анълатмакъта). |
3. | Акъикъат шу ки, Раббимизнинъ шаны чокъ юджедир. О, не эш, не де бала эдингендир. |
4. | Догърусы, бизим фикрсизлеримиз (Иблис я да ёлдан азгъан джинлер), Аллаh акъкъында адден зияде яланлар уйдурмакъта экен. |
5. | Албуки, биз, истер инсанлар, истер джинлер, Аллаh акъкъында асла ялан сёйлемезлер, беллеген эдик. |
6. | Шу да акъикъат ки, инсанлардан базы кимлесер, джинлерден базы кимселерге сыгъыныр эдилер де, оларнынъ адден ашувларыны арттыра эдилер. |
7. | Олар да, сиз беллегенинъиз киби, Аллаh ич кимсени текрар тирильтмейджек беллеген эдилер. |
8. | Догърусы, биз (джинлер), кокни ёкъладыкъ, факъат оны серт бекчилернен, алев деметлеринен толдурылгъан алда таптыкъ. |
9. | Албуки, (даа эвель) биз онынъ базы къысымларында (хабер) динълемек ичюн отураджакъ ерлер (тапып) отура эдик; факъат шимди ким динълемек истесе, озюни козеткен бир алев демети тапмакъта. |
10. | Бильмеймиз, ер юзюндекилерине яманлыкъ мурат этильдими, ёкъса, Рабблери оларгъа бир хайыр тиледими? |
11. | Акъикъатен, биз -кимимиз салих кишилер, кимимиз исе, булардан ашагъыда олмакъ узьре- тюрлю-тюрлю ёллар туткъан эдик. |
12. | (Артыкъ) шу акъикъатны шубесиз анъладыкъ ки, биз ер юзюнде булунсакъ да, Аллаhны аджиз быракъалмайджакъмыз, башкъа ерге къачмакънен де, элинден къуртулалмайджакъмыз. |
13. | Догърусы, биз о хидаетни (Къур'анны) эшиткенимизнен, онъа иман эттик. Ким Раббине иман этсе, артыкъ не бир (эджрининъ) эксильтилювинден, не де акъсызлыкъ этилювинден къоркъар. |
14. | Арамызда, (Аллаhкъа) теслимиет косьтергенлер де бар, хакъ ёлдан сапкъанлар да бар. Теслимиет косьтерген кимселер, догъру ёлны къыдыргъанлардыр. |
15. | Хакъ ёлдан сапкъанларгъа кельгенде, олар джеэннемге одун олгъанлардыр. (Джинлернинъ бу сёзлерини Ресулына хабер бергенден сонъ, Аллаh Тааля бойле буюрыр:) |
16-17. | Эгер догъру ёлда юрьселер эди, бу хусуста озьлерини сынамамыз ичюн, оларгъа бол сув берир эдик. Ким Раббининъ зикринден юзь чевирсе, (Раббинъ) оны кет-кете арткъан четин бир азапкъа огъратыр. |
18. | Месджитлер шубесиз Аллаhнынъдыр. О алда, Аллаhнен бирликте башкъа кимсеге ялварманъ (ве къуллыкъ этменъ). (Аеттеки «месджитлер» келимеси шу шекиллерде тефсир этильген: 1). Намаз къылмакъ ичюн къурулгъан ерлер; 2). Намаз ве ибадет ялынъыз джамилерге ве белли ерлерге аит олмагъанындан, бутюн ер юзю; 3). Бутюн месджитлернинъ къыбласы олгъанындан, «Месджид-и Харам»; 4). Седждеде ерге токъунгъан азалар. |
19. | Аллаhнынъ къулы, Онъа ялвармагъа (намазгъа) къалкъкъанынен, аман-аман, онынъ этрафында кийиз киби, бир-бирилерине киришеджек эдилер. (Ресул-ы Экрем намазгъа къалкъкъанынен, джинлер Къур'анны динълемек истегинен бир-бирине япышкъан вазиетте, онынъ этрафында топлана эдилер. Бу ает ичюн путперест инсанларнынъ ве джинлернинъ Аз. Пейгъамбернинъ динини ёкъ этюв гъаесинен бир-бирилерине сарылышкъанлары тефсири де япылгъан). |
20. | (Ресулым!) Де ки: Мен анджакъ Раббиме ялварырым ве онъа кимсени ортакъ къошмам. |
21. | Де ки: Догърусы, мен (озь башыма) сизге не зарар бермек, не де файда теминлемек кучюне саибим. |
22. | Де ки: Акъикъатен, (манъа бир яманлыкъ тилесе) Аллаhкъа нисбетен мени кимсе имае эталмаз, Ондан башкъа сыгъынаджакъ кимсе де тапалмам. |
23. | (Меним япкъаным) анджакъ Аллаh къатында олгъанны, Онынъ ёллагъанларыны теблигъдир. Артыкъ ким Аллаh ве Ресулына къаршы кельсе, билсин ки, онъа (озю кибилернен бирликте) ичинде эбедий къаладжакълары джеэннем атеши бардыр. |
24. | Сонъунда, техдид этилип тургъанларны (азапны, къыяметни) корьген вакъытларында, ким ярдымджы олувы нокътаи назарындан, даа кучьсиз ве сайыгъа коре даа аз экен, биледжеклер. |
25. | Де ки: Техдид этилип кельдигинъиз (азап), якъындырмы, ёкъса, Раббим онынъ ичюн узун бир вакъыт къоярмы, мен бильмем. |
26. | О, бутюн корюльмегенлерни билир. Сырларындан кимсени хабердар этмез; |
27. | Анджакъ, (бильдирмекни) истеген Пейгъамбер бундан истиснадыр. Чюнки, О, бунынъ огюнден ве артындан козетиджилер ёллар, |
28. | Ки, бойледже, оларнынъ (пейгъамберлернинъ), Рабблери ёллагъанларыны хакъкъы иле теблигъ эткенлерини бильсин. (Аллаh) оларнынъ нездинде олуп кечкенлерни чевре-этрафны саргъан ве эр шейни бир-бир сайгъандыр (къайд эткендир). |