Къыйын анълашылгъан базы сёзлер ве ибарелернинъ лугъаты

А
абид(т) табынгъан, ибадет эткен адам.
аврет ерлер къадын ве эр кишининъ орьтилюви керек олгъан ерлери.
адаб-ы муашерет эдеп ве тербие къаиделери.
адеттен темизленмек къадынларда хайизнинъ (ай башы) биткен вакъты.
ает Къур'ан сурелерини тешкиль эткен джумлелер.
азамет буюклик, улулыкъ, юджелик, юксеклик.
аздырмакъ ёлдан аздырмакъ, ёлдан чыкъармакъ.
азим къатиет, къарарлы; буюк, юдже.
азыкъ ашайт гъыдалары.
айрет тааджюп.
аким укюм этиджи, сёзюни кечириджи.
Акъабе джемреси хадж вакътында шейтангъа таш атылгъан ерлерден бирининъ ады.
алай этмек бирисининъ усьтюнден кульмек, азарламакъ, мыскъылламакъ.
аладжа хасталыгъы инсан беденинде беяз леке (бенек) хасталыгъы (проказа).
алейхине зытына, зарарына, къаршы.
алельхусус (в особенности, особенно).
алет (инструмент, прибор).
алт(ындан) аст(ындан).
алт этмек енъмек, гъалип чыкъмакъ.
аляметлер ишаретлер, бельгилер.
амель япылгъан иш, арекет; ибадет.
ана рахими ананынъ тёль (эмбрион) ятагъы.
антлашув (анълашув) эки тарафнынъ бир къараргъа, сёзге келюви, разылашувы, узлашувы, ахтлашувы.
анджакъ ялынъыз, садедже; лякин, амма.
араджы ара булуджы, эльчи, барыштырыджы.
аркъаламакъ юкленмек.
аса таякъ (посох).
асед этмек куньлемек (зависть).
асий исьянджы, табий олмагъан, баш къалдырув.
асхаб Пейгъамберимиз (а.с.)нен корюшкен, онынънен берабер олгъан му'минлер.
ахкям укюмлер, къанунлар.
ахт берильген сёз, ваде.
аджеледжи ашыкъчан, ашыкъкъан адам.
ая (hая) утанув, эдеп, ар-намус.
Б
баас этмек сёз юрсетмек, бир шей узеринде лаф этмек.
байылмакъ эс джоймакъ (падать в обморок).
бакире темиз, саф, наусыны къорчалагъан къыз.
бакъий эбедий, даимий.
бакъымындан нокътаи назардан.
балчыкъ чамур.
барынмакъ ерлешмек, яшамакъ ичюн сыгъынылып отурмакъ.
барыш, барышмакъ сулх; дава-къавгъада узлашув.
басирет узакъны коре бильмек, догъру шейни кереги киби анъламакъ.
баты гъарп (запад).
батыл янълыш, бош, афыдан, файдасыз.
бахш этмек багъышламакъ, ихсан этмек.
бедбахт бахтсыз; арекети, эмеги бошуна кеткен адам.
беддуа къаргъыш (проклятие).
бедевийлер чёльде кочебе алында яшагъанлар.
бедель бир шейнинъ акъкъы, фияты, къыймети.
бешер, бешерий инсан, инсан огълу, инсаний.
бешиир муждеджи, яхшы хабер кетирген адам.
биат алмакъ садыкълыкъкъа сёз алмакъ (присяга).
бушраа мужде, яхшы хабер.
боджаламакъ не япаджагъыны бильмейип шашмаламакъ, къарарсыз алгъа тюшмек.
богъуз беслемек (кутьмек) опьке, нефрет; душманлыкъ, кин беслемек (кутьмек).
бойсунмакъ табий олмакъ, боюн эгмек, итаат этмек.
больге белли бир ер, район, минтакъа.
булмакъ тапмакъ.
бунынъ узерине бунынъ усьтюне.
бурдж зодиактаки 12 йылдыз топуна берильген умумий, ортакъ исим.
бухран буналув (кризис).
В
ваде берильген сёз.
вадий (долина, лощина).
васий зайыф, хаста, я да етимнинъ малына идареджи олгъан адам.
васыф сыфат.
вакъыф бир шейге шаат олмакъ, бильмек.
вахий бир иляхий эмирнинъ Аллаh тарафындан Пейгъамберге эшиттирилюви, бильдирилюви.
веба (хасталыкъ) (чума).
вебал гунях, месулиет.
вели эрен-эвлия, месулиетли шахс, дост.
весиле себеп.
Г
герчи (хотя, действительно).
генч яш (молодой).
Гъ
гъазий дженкке иштирак этип, сагъ къалгъан аскер.
гъайб Аллаhтан башкъасына корюнмеген, билинмеген, гизли, сырлы эр шей.
гъализ къаба, чиркин, джиренч, анълашылмагъан.
Гъаний Аллаhнынъ исимлеринден; зенгин, варлыкълы, бол.
гъафиль акъикъатны коре бильмеген, сезалмагъан, бильгисиз.
Гъафур (Гъаффар) Аллаhнынъ исимлеринден; багъышлайыджы.
гъыябен (заочно).
Д
дааббе къыяметтен эвель ер юзюне чыкъаджакъ ве сёйлейджек бир айван (верховое (вьючное) животное).
дагъланаджакъ атеште къавурыладжакъ, якъыладжакъ.
далялет сапыкълыкъ; хакъ, догъру ёлдан чыкъув.
дахи о да, биле.
дахиль аит, ичинде.
дегер къыймет.
делиджи тешиджи.
делялет бельги, ишарет, делиль, исбат, (факт).
денк тенъеш, мусавий, бирдайын.
денъемек сынамакъ.
деркен дер экен, дегенде...
дестек ярдым, къол тутув, таянув.
деф зилли дареге бенъзеген чалгъы алети.
деф этмек къувмакъ, узакълаштырмакъ.
дехрий (материалист).
дешет къоркъунч.
дигер башкъа.
диет Ислям укъукъына коре, ольдирюв ве яралавда къабаатлы адам тарафындан одениледжек пара.
дияр ульке, ватан.
догъу шаркъ (восток).
Е
еис алы умютсизлик алы, инсаннынъ олюм алы.
емин ант (клятва).
Ё
ёрум тефсир, анълатув, анълам чыкъарув, дегерлендирюв.
ёсун (мох).
З
закъкъум тереги джеэннемде оськен бир терек чешити (олеандр).
зан этмек санмакъ, беллемек.
зараргъа (зиянгъа) огърамакъ фена бир алгъа тюшмек.
зафер гъалебе, енъиш, мувафакъиет.
захид такъвадар инсан, софу (благочестивый).
захирий тышкъа корюнген, тышкъы шекиль.
зебаний мелек, джеэннемнинъ бекчиси.
зевал ёкъ олув, тюкенюв; уйле вакъты.
зевдж къоджа, эш.
зевдже къары, рефикъа, эш.
земин ер, топракъ; табан (ер юзю, эв табаны).
зенджефиль (имбир).
зикр этмек Аллаhны анъмакъ; сёйлемек.
зиллет алчалув, хор олув, ашшаланув.
зираат экинджилик (земледелие).
зихн акъыл, фикир.
зорбаджы башкъаларынынъ акъкъына кириджи, теджавузкяр; истибдатчы (тиран, деспот, насильник).
зуурь этмек джерьян этмек, мейдангъа чыкъмакъ, корюнмек.
зурриет эвлят, несиль, несеп.
зырх (бронья).
И
ибранийдже шимдики Исраилнинъ девлет тили.
идда озюнинъ фикрини илери сюрюв, къорчалав.
иддет вакъты Ислям къаиделерине коре, айырылгъан я да къоджасы ольген къадыннынъ янъы никяхкъадже беклейджек муддети.
изафий нисбий (относительный).
иззет юджелик, улулыкъ, буюклик.
изин рухсет.
идрак этмек анъламакъ, сезмек, дуймакъ, акъыл ирдирмек.
икрам Аллаh бергиси, бахшыш, багъышлав.
икътидар кучь, къудрет, имкян.
ильтифат яхшы мунасебет, сайгъы косьтермек, рагъбет.
имаеджи къорчалайыджы.
имтияз усьтюнлик, алельхусуслыкъ (преимущество, превилегия).
интикъам очь, къасас (возмездие).
инфакъ этмек факъыр-фукъарелерге, хайыр муэссиселерине ярдым этмек, нефакъа бермек.
ирмакъ озен, нехир.
иршат догъру, хакъ ёлны косьтерюв, тенбиелев.
ислях этмек яхшы бир вазиетке кетирмек, тюзельтмек, яхшылаштырмакъ.
исрар этмек аякъ тиреп, озь сёзюнде турмакъ, бир ишни сонъунадже япмакъ.
истикъамет тараф, догърулыш.
истираат раатланув.
исьян къаршы чыкъув, асий олув, баш къалдырув, итаат этмемек.
иттифакълы бераберликнен, анълашувнен.
итираф этмек къайиль олмакъ, къайд этмек.
иффет намус, джинсий мевзуларда ахлякъ къаиделерине табий олув.
ифтира ботен, асылы олмадан къабаатлав.
ихсан бахшыш, лютф, яхшылыкъ япмакъ.
ихтар этмек тенбиелемек, хатырлатмакъ, дикъкъат чекмек.
ихтиляф анълашмазлыкъ, бозулышув.
ихтирас сынъырсыз, джошкъун истек, арзу.
ихтияр къарт.
ичтихат шахсий фикир, анълайыш; базы (ачыкъ олмагъан) меселелерде белли сыфатларгъа саип дин алимлерининъ шахсий фикирлери, нокътаи назарлары.
ич юзю бир шейнинъ ич дюньясы, аслы (суть, сущность).
и'джаз айретлендириджи нутыкъ, сёз.
К
кевде вуджут, беден.
келиме сёз.
келип чатты келип чыкъты, садир олды, вакъыты кельди.
кенди озю.
керем икрам, джумертлик, яхшылыкъ, эйилик, лютф (великодушие, благородство).
кериге арткъа.
кесат ёкълыкъ, къытлыкъ, етишмезлик.
кеханет гъайбдан (келеджектен) хабер берюв.
кеффарет бир гунахнынъ Аллаh тарафындан багъышланылувыны тилеерек, нафль ораза тутмакъ, садакъа бермек.
кефиль (гарант, поручитель).
кешишлер христиан дин адамлары.
кийиз (войлок, кошма).
кин опьке, гъарез, ачув.
кирамен кятибин инсаннынъ янында даимий булунгъан, гунахыны ве савабыны язгъан мелеклер.
кутьле (масса человеческая).
козе уджейре (клетка).
кома базы хасталыкълар нетиджесинде келип чыкъкъан терен байгъынлыкъ алы, (коматозное состояние).
кошк сарай (вилла, дворец).
кяхинлер гъайбдан (келеджектен) хабер бермек иддасында булунгъан кимселер.
Къ
къабар рушвет (взятка).
къавм къабиле, урув, миллет.
къалкъан дженкте къорчаланмакъ ичюн къулланылгъан зырх (щит).
къалкъмакъ турмакъ.
къалкъышмакъ арекетке кельмек, къозгъалышмакъ.
къаний олмакъ инанмакъ, къанмакъ, къанаатленмек.
къара топракъ, ер.
къараргях отурма, къонакъланма ери.
къарарлылыкъ къатиетлик, берген къарарында къавий турмакъ.
къасас къабаатлыны япкъан яманлыгъынынъ айнысынен джезаландырув.
къатль адам ольдирюв.
къатиль адам ольдюрген киши.
къатмакъ къошмакъ, къошма япмакъ, иляве этмек.
къатындан янындан, тарафындан.
къаххар къахр этиджи.
къахр этсин джезаласын, перишан этсин.
къошу чапышув.
къошу атлары чапыштырмакъ ичюн бакъылгъан атлар.
къур'а (жребий).
къуртулышкъа иришмек ферахлыкъкъа къавушмакъ, гунахтан арынмакъ, дженнетке акъ къазанмакъ.
къутуб(п) (полюс).
къушатмакъ чевре-четини сарып алмакъ, къапламакъ.
къысса ривает, икяе этюв (повестьвование).
къыям турмакъ аякъта тик турмакъ.
Л
Левх-и махфуз олгъан ве оладжакъларны, кечкен ве келеджеклерни, эр шейни озь ичине алгъан (такъдирлер язылы) китап.
лехине файдасына.
леш айван олюси.
лиаан аетлери беддуа (къаргъыш) аетлери.
ливата эркекнен эркекнинъ джинсий алякъа япувы.
лютф эйилик, ярдым, ихсан, инает (милость, добрата).
М
мабет ибадет япылгъан ер, ибадетхане.
мабуд(т) онъа табынылгъан барлыкъ, танъры, илях.
маден (металл).
мазерат себеп, узюр.
макюм (махкюм) укюм олунгъан адам (осужденный).
макъам(ы) (1. место, местопребывание; 2. пост, ранг).
малики саиби.
мамет олюм.
маневиет (мораль).
мани олмакъ бир шейнинъ япылмамасына себеп олмакъ, кедер этмек.
махв этмек ёкъ этмек.
махсустыр аиттир.
махшер къыямет куню текрар тирильгенлернинъ топланаджакъ ери.
мевкъи макъам сёзюне бакъынъ.
мев'ыза огют, насиат.
медет ярдым, имдат, дестек.
мейль (наклонность, симпатия, благосклонность).
мен этмек ясакъламакъ (запрет).
менсуплик аитлик, багълылыкъ, алякъадарлыкъ.
мерд(т) джесюр, сюзюнинъ саиби (храбрец, смелый).
меслек зенаат, тутылгъан ёл, огърашув усулы.
метанет чыдам, даянув, сагъламлыкъ, къатиетлик.
метах, метаи мал, тиджарет, эльде булунгъан варлыкъ.
метин сагълам, къавий.
метн (текст).
меджнун акълыны джойгъан, чылгъын, дели-диване.
меджусий атешке табыныджылар.
миннет этмек боюн эгип ялвармакъ (просить милости).
мирас ольген адамдан къалгъан мал-мульк, сервет.
мирасчы мираскъа акълы киши.
мисиль, мисли (подобие; ровное количество).
мисиллемек (возмездие, ответные действия).
миджаз(ий) акъикъий манасындан башкъа манада къулланылгъан сёз (слово в переносном смысле).
муаззам буюк, юдже, улу.
муакъкъакъ ки мытлакъа, кесен-кес, не олса олсун.
муамеле (обращение, сделка, манера поведения).
муафаза къорчалав, имае.
мубиин ачыкъ-айдын, ашкяр (очевидный, явный).
мусавий денк, тенъеш (равный, одинаковый).
муваффакъ олмакъ эльде этмек, къазанмакъ.
муз тереги банан тереги.
мукеллеф меджбуриетли, месулиетли.
мукъабиль къаршылыгъы, къаршылыгъы къадар.
мукъабеле (ответ, отплата).
мукъаесе къыяслав, тенъештирюв (сопоставление).
мумтаз (видный).
мунакъаша (спор, прения, дискуссия, полемика).
мурдар (грязный, нечистый, поганый, подлый).
мусаллат бездириджи (надоедливый, докучливый).
мусриф исрафчы, тутумсыз, сепип-савургъан.
мустагъний башкъасына мухтадж олмагъан.
мусхаф саифе.
мутевази алчакъгонъюлли; аддий, саде инсан.
мутеватир чокъ сайыдаки инсанлар агъыз-агъыздан бир-бирлерине бильдирген хаберлер.
муттефикъ иттифакъ, сёзде, иште бир ве берабер, берадер олгъан инсанлар.
мутевелли вакъыф мал-мулькининъ идареджиси.
мутедиль орта дереджеде.
мутешабих аетлер маналары ачыкътан-ачыкъ анълашылмагъан аетлер.
мутлакъ гъалип кесен-кес гъалип, бу ерде Аллаh манасында.
муфессир тефсирджи.
мухалефет (противодействие, сопротивление, несогласие, оппозиция, противоречие).
мухатап субетдеш (собеседник).
мухафыз мелек къоруйыджы, бекчи мелек.
мухаджир Меккеден Мединеге кочь эткен мусульман.
мухкем аетлер маналары ачыкъ анълашылгъан аетлер.
мухлет муддет (отсрочка, срок).
мухтасар (сокращенный, краткий, сжатый, лаконичный).
мухтелиф аетлер чешит аетлер (разный, различный).
муджахид джихад эткен инсан.
мушааде бир шейни козетмек, корьмек, шаат олмакъ.
мушрик Аллаhкъа ширк кетирген, ортакъ къошкъан кимсе.
муштереклик ортакълыкъ, бераберлик, бирлик.
мызракъ демир уджлу, узун саплы силях (копьё, пика).
мытлакъа эльбетте.
Н
назиль олмакъ энмек, тюшмек, Аллаh тарафындан ёлланылмакъ.
накълиет (транспорт).
накъл этмек 1. ташымакъ; 2. сёйлемек.
намерд(т) алчакъ, къоркъакъ, ашша инсан.
нанкорьлик ниметке сайгъысызлыкъ (неблогадарность).
нафль (намаз, ораза) фарзлардан зиядеси, арткъачы.
недим хызметчи.
нездинде янында, къатында, узурында.
несеп (происхождение, род).
несх эвельде энген ает укмининъ сонъундан кельген ает укминен ортадан къалдырылувы.
нефис 1. джан, джанлы эр шей, махлюкъат. 2. инсаннынъ ашамакъ, ичмек ве дигер истек, итиядж ве арзулары.
нехр ирмакъ (река).
нифакъ ара бозув, бозгъунлыкъ (раздор, распря).
нияз ялварув-якъарув.
нокъсан къусур, эксик.
нутфе (сперма).
О
ортадан къалдырмакъ ёкъ этмек, аректтен токътатмакъ.
ортакъ къошмакъ Аллаhтан башкъасыны танъры танымакъ, Аллаhтан башкъасына табынмакъ.
отьрю себеп (бундан отьрю - бундан себеп).
П
пас кир-кифос.
перишан дагъыныкъ, тертипсиз, ачыкъ-сачыкъ; заваллы.
пешин укюм тедкъикъ этмеден, бир шейнинъ темелини бильмеден чыкъарылгъан укюм.
пусу (засада).
пут (идол, истукан).
путперест идолопоклонник.
Р
ракъиб(п) (соперник, конкурент).
рахип христиан дин адамы, кешиш.
рева корьмек уйгъун, ерли корьмек.
ред этмек бир шейни къабул этмемек, къайиль олмамакъ.
реддие ред этювни язма алда беян этмек.
резиль масхара, ашша (позорный, постыдный).
рехин (заклад, залог).
ривает этмек бир вакъиа я да адисе акъкъында икяе этмек.
рисалет пейгъамберлик.
рия эки юзлюлик.
рушвет къабар (взятка).
рузгяр ель.
русвайлыкъ айыплылыкъ, резиллилик.
рутбе мертебе, дередже (ранг).
руя тюш.
рызыкъ къысмет, насип, ашайт, эрзакъ.
С
сабит бир ерде тургъан, къавий.
сакъий девреде шарап сюзюджи.
салих амеллер догъру, уйгъун амеллер.
сапан таш атылгъан алет.
сапытмакъ ёлдан чыкъмакъ, адашмакъ.
сахих догъру.
себат къатиетлик, исрар, тирелюв.
севие дередже (уровень).
севиджилик лесбиянка(ства).
cема кок юзю.
седждеге къапанмакъ седжде этмек.
серап (мираж).
сервет мал-мульк, варлыкъ, зенгинлик.
сефих алчакъ, ашшагъы, сефагъа мейль берген.
сув агъы сув ёлу.
суварий атлы аскер.
суикъаст гизлиден адам ольдюрмеге арекет этмек.
сукюн сакинлик, узур.
сулх барыш (мир).
сульп (родное дитя, чадо).
Суреййа йылдызы Улькер йылдызы.
сусам (1. кунджут. 2. касатик, ирис).
суч къабаат.
сызланмакъ шикает этмек, аджджылар чекмек.
сырат-ы мустакъим догъру, хакъ ёл.
Т
таассуп (фанатизм).
тадбикъ этмек амельге кечирмек, (применять).
тазим этмек сайгъы косьтермек, улуламакъ.
такъва (благочестие, набожность).
такъдис мукъаддес, мубарек саймакъ.
такъип этмек артындан, пешинден юрмек.
такълит этмек бирисине бенъземеге арекет этмек (подражание).
такърир анълатув, беян этюв.
талиль этмек (анализировать).
танзим низам, тертип.
таса гъам, кедер, къасевет.
тасарруф 1. къулланув селяхиети; 2.икътисатлы, низамлы.
тасламакъ (корчить, симулировать).
татмакъ (пробавать, испытывать, познавать).
тахмин зан, беллемек (догадка).
тахт (трон).
тевазу алчакъгонъюллилик, самимийлик.
тевеккуль эр шейни Аллаhтан беклемек, такъдирге бойсунмакъ.
теблигъ бильдирюв, анълатув.
телеф олды ёкъ олды.
телкъин (наставление, поучение).
теменни тилек, тилемек.
темсильджи векиль (представитель).
тенаасух (переселение душ).
тензиль вахий, эндирюв (Къур'ан акъкъында).
тензих этмек (очищение).
терк этмек быракъмакъ, вазгечмек.
тертиль Къур'анны усулына коре яваш-яваш окъумакъ.
тесбих этмек Аллаhны зикр этмек.
теселли (утешение).
теслимиет бойсунув, итаат этюв.
техдид(т) къоркъызув.
теджавуз бирисининъ акъкъына кирюв (нападение, покушение, нарушение закона).
теджелли этмек бир шейнинъ козьге корюнмеси, ортагъа чыкъмасы.
теджессус анъламагъа, бильмеге меракъ (любопытства).
тешбих бенъзетюв, ошатув.
тешеххуд намазда "Эттахиййаату"ны окъуйджакъ къадар отурмакъ.
тешхир ярмалыкъ, (выставка).
тилемек истемек.
тилявет этмек окъумакъ.
тисинмек сескенмек, джиренмек.
толайы отьрю, себепли.
тонмакъ бузламакъ, ушюмек.
тузакъ (лавушка, капкан, западня).
тутум 1. тутылгъан ёл, арекет, давраныш тавры; 2. икътисатлы олмакъ.
У
узеринде усьтюнде.
узур раатлыкъ, сукюнет, тынчлыкъ.
узьре бойледже, бойлеликнен.
узюр себеп, мазерет.
ульвий (высокий, возвышенный, благородный).
ульфет дост, берадер.
уммий окъувы-язысы олмагъан.
усланмакъ фена табияттан вазгечмек, тёнъюльмек, акъылланмакъ.
ухревий ахиретке аит (багълы) олгъан шейлер.
учурым джар (пропасть).
уджрет бир шейнинъ акъкъы, пара къаршылыгъы.
ушенмек эринмек.
Ф
файыз одюнчке берильген пара эсабындан алынгъан кяр.
фал окълары къысмет ве такъдирни бильмек ичюн атылгъан окълар.
фанус фенер (плафон; колпак).
фасыкъ гуняхкяр (распутник; заблудший).
февкъульаде (необыкнавенный, исключительный).
фидье къуртулыш одеви (выкуп).
фейз (изобилие, обилие, плородие; щедрость, милость).
фент (коварства, уловка).
фуркъан Къур'аннынъ бир ады; догру ве янълышны айырды этюв.
фей' бош.
ферт шахс, (личность, субъект, индивидиум).
фетх (фетих) дженклешерек бир ерни эльге алмакъ.
фухуш (безнравственность, разврат).
фыркъа тайфа (группа, партия).
фытрат (натура, природа, характер; задатки).
Х
хавуз усьтю ачыкъ сув толу ер.
хайиз (менструация).
хакем (орбитр, судья).
хаким (аким) акимиет саиби (владыка).
хамд шукюр.
ханедан (династия, знатный род).
хакъ адалет, догъру, акъикъат.
хакъ этмек къазанмакъ.
хакъир хор, ашшагъы.
хакъкъы иле ерли ериндже (по праву, по справидливости, как следует).
хардал (горчица).
хас аит, махсус.
хасенат эйиликлер.
хафиф енгиль, яваш, сакин.
хахамлар еудий дин адамлары.
хаджв (юмор).
хидает хакъ ёлу, догъру ёл.
хилял шеклинде янъы догъгъан ай шеклинде.
худуд сынъыр (граница).
худхуд къушы (удод).
хусран зарар, зиян.
хусумет душманлыкъ.
хырс адден ашыр истек; опьке.
хышым (гнев, ярость, негодование).
Ч
чагъ асыр.
чалымлы важный; гордый, с гонором, чванливый, кичливый).
чапразлама (кресть на кресть).
чарпышмакъ огърашмакъ.
чаршы базар.
чатар расткелир, келип чыкъар.
чельмек (резать коса, перекашивать).
четин къатты, къыйын, шиддетли.
чифт эш. Бу ерде къадын я да къоджа манасында.
чылгъын (безумный, сумашедший, умалишенный).
Дж
джаиз уйгъун.
джазибе (привлекательность).
джарие къул къадын, къадын хызметкяр.
джахилие деври Арабыстангъа Ислям кельмеден эвельки девир.
джеваз джаиз я да джаиз олмакъ.
джизье (подушная подать).
Ш
шает эгер.
шеит Аллаh ёлунда дженклешерек ольген адам.
шемшек яшин, йылдырым.
шеффаф (прозрачный).
шехвет джинсий истек.
шуур (ум, разум, понятливость).
ширк Аллаhтан башкъасыны танъры танымакъ, Аллаhкъа ортакъ къошмакъ.
Ы
ышыкъ нур, зия.
ылгъым мираж
Э
эбабиль къушы дагъ къарылгъачы.
эбедий даимий, сонъсыз, олюмсиз.
эгри къыйыш.
эдинмек (делать своим, приобретать).
эзелий (исконный, вечный).
эйбетли (внушительный, внушающий уважение).
эйи яхшы.
эким (врач, доктор).
эксериети чокъусы.
эляк олмакъ ёкъ олмакъ, ольмек.
эмель арзу, истек.
эмин ишанч.
эмниетли ишанчлы (безопасно).
эндирильген тюшюрильген.
эмдже-заде эмдже огълу.
энсар Мединедеки ерли мусульманлар.
эрзакъ рызыкъ, ашайт.
эсап куню къыямет куню.
эсарет эсирлик.
эхл-и китап еудийлер ве христианлар.
эш къадын, къоджа.
Ю
юдже буюк, улу.
Я
якъаламакъ къувып тутмакъ (схватить, поймать).
якълашты якъынлашты.
якъыийн (достоверность, несомненность, уверенность).
якъышмаз уймаз, келишмез, ярашмаз.